Ostatnie dwie dekady to czas rewolucji w diagnostyce oraz leczeniu nowotworów. Obecnie warunkiem zaplanowania odpowiedniego leczenia onkologicznego jest odpowiednia diagnostyka patomorfologiczna i molekularna. Zastosowanie terapii celowanych, immunoterapii, czy nowych metod operacyjnych zmieniło wiele nowotworów z chorób śmiertelnych w choroby przewlekłe. Wychodząc naprzeciw potrzebom wypracowania standardów postępowania Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (PTGO) powołało Koalicję Diagnostyczno Kliniczną na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych, której członkiem instytucjonalnym jest Stowarzyszenie IFIC Polska.
Bez odpowiedniej diagnostyki patomorfologicznej i molekularnej, pacjentki chore onkologicznie nie mają szansy na skuteczne leczenie. Nowoczesne metody leczenia są kosztowne, źle dobrane nie pomogą, narażając pacjentkę na szkodliwe skutki uboczne, a budżet państwa na stratę pieniędzy. Obecnie zaawansowana diagnostyka nowotworu obejmuje mnogość procedur. Dodatkowo, na każdym poziomie istnieją inne standardy postępowania i nie wszystkie ośrodki posiadają umowy z wyspecjalizowanymi laboratoriami. Dlatego niezbędne jest podjęcie wspólnych, interdyscyplinarnych działań dla stworzenia wspólnych algorytmów postępowania klinicystów, patomorfologów, genetyków i diagnostów molekularnych. Następnie, w oparciu o powstałe algorytmy, należy opracować opisy procedur, które umożliwiłyby ich praktyczne zastosowanie oraz finansowanie. Obok jednolitych standardów i ścieżek postępowania w diagnostyce molekularnej nowotworów kobiecych dla całego kraju, równie ważne jest opracowanie i wdrożenie reguł koordynacji i współpracy specjalistów różnych poziomów opieki i leczenia, co szczególnie podkreślał dr Artur Prusaczyk, ekspert zespołu KDK. Nowoczesne terapie i diagnostyka już są dostępne dla polskich pacjentek, ale nadal zajmujemy ostatnie miejsca w statystykach umieralności z powodu niektórych nowotworów. Dopiero spełnienie jakości i skuteczność organizacyjnej w połączeniu z jakością i skutecznością kliniczną przyniosą poprawę sytuacji.
Prof. Mariusz Bidziński, Kierownik merytoryczny projektu, przedstawił plan prac w ramach koalicji, która powołała cztery zespoły robocze: kliniczny, patomorfologiczny, diagnostyczno-genetyczny i systemowy. W pierwszej kolejności zespoły: kliniczny, patomorfologiczny oraz diagnostyczny będą wypracowywały ścieżki diagnostyczną lub kliniczną, a następnie, w pracach międzyzespołowych, zostanie wypracowana wspólna, optymalna „ścieżka” diagnostyczno-kliniczna dla poszczególnych nowotworów. Tak powstałe algorytmy postępowania zostaną przekazane do prac zespołu systemowego, aby ten zaproponował możliwe rozwiązania systemowe, uwzględniające obecną sytuację legislacyjną i możliwości prawne.
W pierwszej kolejności KDK skupi się na raku endometrium, ponieważ już za chwilę w leczeniu tego nowotworu czekają nas ogromne zmiany.
Precyzyjne opisanie standardów diagnostyczno-terapeutycznych jest kluczem do budowania systemu zapewniającego pacjentom opiekę we właściwym czasie i na właściwym poziomie, czyli jakości i bezpieczeństwa pacjenta. Dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, ekspert zespołu systemowego KDK, szczególnie podkreślała rolę standardów w prawidłowym definiowaniu koszyka świadczeń gwarantowanych.
Dotychczasowy model organizacji i finansowania procesów w onkologicznej piramidzie wartości jest „gruszkoidalny”. Zbyt dużo zasobów poświęcamy na leczenie, przy czym leczymy za późno i w związku z tym zbyt drogo. Uporządkowanie procesów organizacyjnych, koordynacja funkcjonalna pozwolą na położenie nacisku na właściwą podstawę – edukację, promocję zdrowia i profilaktykę chorób. Propozycje w tym obszarze będą również wypracowywane i przedstawiane regulatorowi.
Główne cele koalicji to:
- wypracowanie jednolitych standardów i ścieżek postępowania w diagnostyce molekularnej nowotworów kobiecych dla całego kraju,
- wypracowanie wspólnych, interdyscyplinarnych sylabusów (schematów) postępowania na styku patomorfolog / diagnosta / klinicysta/genetyk,
- stworzenie rozwiązań systemowych na bazie opracowań KDK i współpraca z decydentami, w celu wprowadzenia tych rozwiązań w system,
- przygotowanie programu szkoleń dla diagnostów i lekarzy (zarówno patomorfologów jak i klinicystów) w oparciu o wypracowane przez KDK rozwiązania,
- opracowanie i wdrożenie narzędzi ułatwiających diagnostom i lekarzom korzystanie z wypracowanych rozwiązań,
- opracowanie i wdrożenie działań edukacyjnych i PR budujących świadomość i rangę problemu.
Udział w pracach Koalicji potwierdziły:
- Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej (inicjator Koalicji),
- Polskie Towarzystwo Patologów,
- Polskie Towarzystwo Genetyki Człowieka,
- Polskie Towarzystwo Onkologiczne,
- Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej,
- Stowarzyszenie Kobiet Onkologii Polskiej RAKMISJA,
- Stowarzyszenie IFIC Polska,
- Polska Koalicja Medycyny Personalizowanej,
- Polskie Towarzystwo Koderów Medycznych,
- Instytut Zdrowia Uczelni Łazarskiego,
- Narodowy Instytut Onkologii Narodowy im. Marii Skłodowskiej- Curie, Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie,
- Dolnośląskie Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii,
- Świętokrzyskie Centrum Onkologii.
Więcej informacji o Koalicji Diagnostyczno-Klinicznej na rzecz diagnostyki i optymalizacji leczenia nowotworów kobiecych znaleźć można na stronie: https://koalicjadiagnostyczna.pl
fot. KDK
Wróć